Waar ben ik in ’s hemelsnaam mee bezig?

Welbevinden medewerkers

Bij de start van het schooljaar leidde ik studiedagen onder het motto: ‘Hoe haal ik fit de Kerst?’. We werkten een dagdeel met de (wetenschappelijke) kennis en vaardigheden die daarbij behulpzaam kunnen zijn.

Zo belangrijk, in tijden van personeelstekorten, Corona, lockdowns en een steeds grotere groep van medewerkers die lijden onder werkdruk, tot aan burn-out aan toe.

Wonderlijk eigenlijk, dat we wel aandacht besteden aan het welzijn van onze leerlingen, maar nooit een goed mentoraat voor medewerkers hebben opgezet. Op een aantal scholen ga ik daar dit schooljaar mee aan de slag. Ook interesse?

Gerda is een visionair met een helder en scherp verstand, met een groot gevoel voor humor. Haar grootste kracht voor mij is dat ze denkt met haar hart. Dat voel je. En met dat talent neemt ze je mee naar haar vergezichten en inspireert ze je om mee te denken, mee te voelen in de richting van een wereld waarin mensen “geleerd” hebben om met elkaar in liefde te leven, creatief te zijn, te werken, te bouwen en de eigen talenten te benutten. Een wereld die wij allemaal willen. 

― Ingeborg Kromhout, tot 2019 directeur onderwijs SHZG, oud-rector Stedelijk Gymnasium Hilversum

Persoonlijk leiderschap

Tot bloei komen, thuis en op het werk, vraagt om zelfkennis. In een traject van 5 dagen werken we aan vragen als: wat wil ik, wat kan ik, wat kan ik niet, wat vind ik belangrijk, waar krijg ik energie van? Om kort te gaan: wie ben ik? Een rijke tocht die mensen effectiever maakt en efficiënter, maar vooral veel gelukkiger. Laat dat nou net de bedoeling zijn.

‘Op zoek gaan naar je eigen talent, werken vanuit je kracht en dat vervolgens ook voor anderen mogelijk maken; gesprekken en werkvormen die tot ver onder de waterlinie reiken; een veilige en warme groep mensen onder uitmuntende begeleiding van Gerda en Din.’
― Pieter Miedema, conrector Christelijk Gymnasium Beyers Naudé

Coaching  

Laatst was ik op een festival en liep rond met een groot bord in mijn handen, waarop stond: ‘Wie heeft er zin in een goed gesprek?’ Misschien is het wel de mooiste vorm van coaching. Een uur onverdeelde aandacht voor wat mijn spontaan langsgekomen gesprekspartner blijkbaar – soms ook tot zijn of haar eigen verbazing – bezighoudt. Een plotselinge wegwijzer op het pad.

Vaak gaan coachingstrajecten natuurlijk heel anders: met een concrete vraag, een onderwerp om aan te werken, een doel om te bereiken, al dan niet in opdracht van de werkgever. Ook prima.

In beide gevallen zet ik mijn vaardigheden in, vanuit mijn opleidingen in oplossingsgerichte coaching en Zijnsoriëntatie. En in beide gevallen worden het verrijkende gesprekken.

“Gerda wist binnen een paar minuten door mij heen te prikken. Ze heeft me geholpen om mijn oude valkuilen weer te herkennen, mijn reacties op situaties onder de loep te nemen en om oud zeer ruimte te geven. Het was een verademing en gaf ruimte om nieuwe keuzes te maken voor het nieuwe schooljaar. Gerda deed dit door mij een spiegel voor te houden, aan pijnpunten woorden te geven en door meditaties te geven. 
Ik vind dat de woorden intuïtie, flexibiliteit, ruimte, liefde en geaard zijn bij Gerda passen. Ik heb met haar weer de balans kunnen vinden tussen hoofd, hart en lichaam.” 

Dagvoorzitter

We openden de (digitale) studiedag van deze school met een korte bespiegeling en met mooie werkvormen bij de vraag: ‘Wat doet er werkelijk toe?’ en ‘Hoe geven we daar vorm aan?’.

Soms vraag ik docenten waar ze mee bezig zijn. In het slechtste geval zeggen ze dan: ‘Hoofdstuk 5’. Soms wordt het: ‘We proberen de Nederlandse zinsontleding onder de knie te krijgen.’ Maar als ik vraag: ‘Als je deze leerlingen over tien jaar tegenkomt op een reünie, wat zou je dan willen dat ze tegen je zeggen?’, dan krijg ik heel andere antwoorden: ‘Dat ze het naar hun zin hebben gehad’, ‘zelfvertrouwen hebben gekregen’, ‘zichzelf hebben leren kennen’. Daar krijgen docenten energie van en inspiratie.

Gerda is voor mij een voorbeeld van positief leiderschap in het onderwijs.
Vanuit een waarderend perspectief kijken naar wat is én tegelijk durven dromen van radicaal ander onderwijs.
Veel van haar kracht zit in hoe ze professionals bij elkaar weet te krijgen en in elke bijeenkomst diepgang, ontmoeten, humor, lichtheid én inhoud met elkaar in verbinding brengt.
― Luk Dewulf, schrijver van o.a. ‘Ik kies voor mijn talent’. 

Mediation

Ze noemden het ‘de mantel der liefde’, maar het betekende eigenlijk dat ze al jaren niet meer met elkaar praten. En nu is de bom gebarsten en moet er puingeruimd worden. Dat kost tijd en moeite.
Zoals altijd zijn er velen die ontdekken dat ze een rol hebben gespeeld in het ontstaan en laten bestaan van de problematiek. Niet in de laatste plaats de leidinggevende. Daarom pakken we het systemisch aan en vertrek ik pas als het leed van iedereen is gevoeld, gehoord en gezien en allen weten hoe ze voortaan verantwoordelijkheid kunnen dragen in de samenwerking.

Gerda brengt een bijzondere combinatie van stilstaan en vooruitgaan. Enerzijds heeft ze het vermogen om snel een sfeer van rust en veiligheid te creëren van waaruit je samen tot de kern van een probleem of vraagstuk kunt komen. Ze stelt vragen die uitnodigen om de diepte in te gaan en meer te leren over werkelijke drijfveren, zorgen en verlangens. Anderzijds brengt ze energie, ideeën en inspiratie. Om stappen te zetten en zaken fundamenteel anders aan te pakken. En zo samen aan een (onderwijs-) wereld te werken waar talenten, interesses en dromen werkelijk centraal staan.
― Eefje Teeuwisse, eigenaar/oprichter van Take a step, schrijfster van ‘Waarderend leren in het onderwijs’

Over ’Klaprozen op zee’

Verbeelding

‘Zet het blauw 
van de zee 
tegen het 
blauw van de 
hemel veeg 
er het wit 
van een zeil 
in en de 
wind steekt op’ 

Willem Hussem 

Ik ben dol op ‘Stel je voor…’ Wat een kracht en ideeënrijkdom komt er los als je je verbeeldingskracht gebruikt. In ieder coach- of ontwikkeltraject is het bruikbaar.

De natuur als bron

Een paar jaar geleden ging ik mediteren in de Oostvaardersplassen. Op een door mensen verlaten plek, met een matje en een slaapzak, zitten, verder niks. Bijna 24 uur. De vogels vlogen, de bomen stonden en groeiden in richting van de zon, de kikkers kwaakten. Ze hoefden niks, het was goed zoals het was.   Toen het donker werd, kreeg ik slaap. Toen ik midden in de nacht de sterren boven me zag, voelde ik me rustig en deel van dit grote geheel, en toen het licht werd stroomde ik vol met energie om de dag te beginnen. Wij zitten niet in de natuur, wij zorgen niet voor de natuur. Wij zijn de natuur en deel van het systeem.

Symbool van de dood

Zowel de zee als de klaproos zijn symbool van de dood, die betekenis brengt en waarde geeft aan het leven. ‘Wat zou je willen dat er op jouw begrafenis over je gezegd werd? En wat betekent dat voor de keuzes die je maakt in je leven?’ Inspirerende vragen.

Hoe werk ik?

Vertrouwen is de basis. Het uitgangspunt is dat we open en eerlijk met elkaar aan de slag willen gaan. Ook in samenwerkingstrajecten gaan we ervan uit dat iedereen slechts goede bedoelingen heeft. 
Vanuit waarden. ‘Tussen droom en daad staan wetten in de weg en praktische bezwaren.’ Er zit vaak incongruentie tussen wat we werkelijk willen bereiken en wat we uiteindelijk doen. Het antwoord op de vraag ‘waarom’ je iets wilt, de waarden die er voor ons toe doen, zijn het uitgangspunt van waaruit ideeën kunnen worden gevormd en oplossingen bedacht. 
Systemisch. Ook een school is een systeem waarbij de verschillende onderdelen en patronen verbonden zijn en invloed hebben op elkaar. De ontwikkeling van een deel zal dan ook altijd invloed hebben op het geheel. Daarom vind ik het van belang op verschillende niveaus te kunnen werken. 
Met behulp van talent. De aangeboren patronen van denken en doen vormen de basis van ieders handelen. Het versterken en tot bloei brengen van die talenten is een belangrijk onderdeel van het proces. 
Versterk wat werkt. Ontwikkelen gaat vaak vooral over het analyseren van problemen en het wegwerken van tekortkomingen. Terwijl processen vaak veel plezieriger, makkelijker en kansrijker zijn als het uitgangspunt is om met elkaar zicht te krijgen waar iets al lukt (al is het in het klein) en samen te onderzoeken wat je kunt doen om oplossingen verder te versterken.  
Mooie vragen. We denken over het algemeen meer in antwoorden dan in vragen. Voor we ons ervan bewust zijn hebben we onze mening gevormd en staat de oplossing voor een probleem al klaar. Waarderend werken gaat juist uit van de kracht van vragen. 
Samen.  We zijn elkaars gids, we leren van elkaar, we waarderen elkaars bijdragen en vangen elkaars gebreken op. Waar spanningen heersen gaan we eerst aan de slag met de relatie en daarna pas met de inhoud.